Αυτήν την ανάρτηση τη χρωστάω από καιρό. Πάρτε βαθιά ανάσα γιατί ακολουθεί μακροσκελές κείμενο.

Πως εκπαιδεύω τον εαυτό μου να λέει ΌΧΙ:

«Το μανιφέστο του “ΌΧΙ”»

• Θέσπιση προσωπικών ορίων από την αρχή κάθε είδους σχέσης, και να τα υπενθυμίζω στον εαυτό μου διαρκώς για να μην τα χαλαρώνω κάθε φορά που νομίζω ότι υπάρχει συναισθηματική ταύτιση. Η συναισθηματική ταύτιση μπορεί να είναι προσποιητή σε μεγάλο βαθμό από αυτούς που έχουν πρόθεση να εκμεταλλευτούν και δεν είναι πάντα ασφαλές κριτήριο.

• Να αποκτήσω επίγνωση των προσωπικών μου αξιών. Χρονοβόρα και επίπονη διαδικασία μερικές φορές, ιδίως όταν αυτό γίνεται λόγω της εισβολής κακόβουλων στον πυρήνα του ηθικού μας κώδικα.

• Διατήρηση αποστάσεων μέχρι να βεβαιωθώ για τις προθέσεις του άλλου, την ποιότητα του χαρακτήρα του και κατά πόσο είναι η ηθική (ηθική ως το σύνολο των προσωπικών του αξιών) του είναι συμβατή με τη δική μου.

• Να επανεξετάσω την αξία του εαυτού μου, του χρόνου μου και της ενέργειάς μου και να γίνω περισσότερο επιλεκτική και αυστηρή στο ποιους ανθρώπους θα επιτρέπω να εισέρχονται στο νοητό περιβάλλον αυτού που λέμε «καρδιά» —και να τους τα προσφέρω— και φυσικά να βγάλω από εκεί όσους δεν έχουν πλέον θέση σε αυτό. Ο διακόπτης ON/OFF δεν υπάρχει· τον δημιουργούμε εμείς με τις επιλογές μας.

• Να ελέγξω τον ενθουσιασμό μου όσο περισσότερο μπορώ. Να μην τον εκφράζω αυθόρμητα γιατί συνειδητοποίησα ότι δημιουργεί λανθασμένες εντυπώσεις (σε θεωρούν αθώα έως και «χαζή», αυτό σημαίνει ότι ασυναίσθητα σε κατατάσσουν στην κατηγορία του εύκολου θύματος εκμετάλλευσης και χειραγώγισης πάσης φύσεως αυτοί που έχουν την ασυνείδητη τάση ή την πρόθεση να το κάνουν).

• Να μην κολακεύομαι από κομπλιμέντα και καλά λόγια. Για την ακρίβεια, πάντα τα έβρισκα ύποπτα —σχεδόν αηδιαστικά—, ειδικά από ανθρώπους που δεν με γνωρίζουν καλά, αλλά υπερβάλλουν στα κοπλιμέντα τους.
Είναι συνηθισμένη τακτική χειραγώγισης και εφαρμόζεται σε ανθρώπους με χαμηλή αυτοεκτίμηση που λαχταρούν τη συνεχή επιβεβαίωση και αποδοχή από το περιβάλλον τους.
Πλέον είμαι σε θέση να αγνοώ το συναισθηματικό αντίκτυπο των κοπλιμέντων ακόμα και από ανθρώπους που με γνωρίζουν λιγάκι παραπάνω, αλλά δεν υπάρχει σχέση εμπιστοσύνης στο βαθμό που επιθυμώ και θεωρώ αρκετό.

• Κανείς δεν κερδίζει την εμπιστοσύνη μου λόγω διάρκειας γνωριμίας, δηλαδή «Σε ξέρω 15 χρόνια, θα περίμενα να με θεωρείς άτομο εμπιστοσύνης».
Όχι, τα χρόνια γνωριμίας δεν είναι από μόνα τους αρκετά για να χτιστεί σχέση εμπιστοσύνης.

• Να μην αφήνω το συναίσθημα να αποφασίζει για τις σχέσεις μου· αποδεδειγμένα οδηγεί σε μπελάδες που πλέον είμαι πολύ μεγάλη για να χάνω χρόνο σε αυτούς.

• Να συνειδητοποιήσω ότι δεν βλέπουν όλοι οι άνθρωποι τη ζωή και τις ανθρώπινες σχέσεις με τον ίδιο τρόπο· κάποιοι είναι περισσότερο ωφελιμιστές από άλλους και αναπτύσσουν, συνειδητά ή ασυνείδητα, σχέσεις βάσει αυτού.
Τέτοιες σχέσεις είναι αχρείαστες ελλείψει ειλικρινούς συσχέτισης, ακόμα και αν τα οφέλη έχουν μια κάποια φαινομενική αμοιβαιότητα, πχ «φίλοι» για να βγαίνεις για καφέ όταν νιώθεις μόνος. Καλύτερα μόνος.

• Να μη νιώθω την υποχρέωση να βοηθάω, πόσω μάλλον ξεπερνώντας τα όριά μου, προκειμένου να ικανοποιήσω τους άλλους. Μέγα λάθος.
Εδώ, ίσως, είναι και το πιο δύσκολο σημείο να εφαρμόστεί το «όχι».
Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να βοηθάει κανέναν, ούτε υπάρχει κάποια αόρατη εντολή γι αυτό.
Η βοήθεια προσφέρεται μόνο όταν κρίνω ότι είμαι σε θέση να την προσφέρω και μπορώ ή θέλω να αντέξω το όποιο κόστος και ο σεβασμός στην επιλογή, αυτονόητος και δεδομένος. Συναισθηματικοί εξαναγκασμοί/εκβιασμοί είναι χειραγώγηση και η συνέπεια είναι να βρεθεί το άτομο έξω από το στενό μου κύκλο. Χωρίς εξηγήσεις.

• Να αποφασίσω ότι έχω χρέος απέναντι στον εαυτό μου να με προστατεύσω από ό,τι κρίνω ως επικίνδυνο και να το αφήσω έξω από τη ζωή μου, είτε αυτό είναι μια άρρωστη κατάσταση, είτε ένας λάθος —για εμένα— άνθρωπος, είτε είναι φίλος, είτε συγγενής.

• Να μάθω να μην απολογούμαι για τις επιλογές μου που δυσαρεστούν τους άλλους «προδίδοντας» δήθεν τις αδικαιολόγητες προσδοκίες τους.
Έχουν την υποχρέωση να τις δεχτούν χωρίς απολύτως καμία απολογία από μέρος μου, όπως κι εγώ οφείλω να κάνω το ίδιο.
Η πρόκληση ενοχών είναι ακριβώς αυτό που επιδιώκουν όσοι έχουν ως τακτική να εκμεταλλεύονται τους άλλους, συναισθηματικά ή υλικά.

~

Ο χρόνος και η ενέργεια —και η διαχείρησή τους— είναι προσωπική υπόθεση.

Όσο πιο «γλυκούλα», «χαριτωμένη», «καλός άνθρωπος», «καλό παιδί», «ήσυχη», «καλόκαρδη» εμφανίζεσαι, τόσο θα βρίσκουν έδαφος να σε χειραγωγούν.

Η προσπάθεια —η οποία, συνήθως, πηγάζει από ανάγκη λόγω ανασφαλειών και φόβων— να ανταποκρινόμαστε όλο και περισσότερο σε αυτούς τους τίτλους-παγίδες μας καθιστούν ιδανικό θύμα στο μυαλό του κάθε επιτήδειου.
Δεν χρειάζομαι κανέναν να μού λέει τί θα κάνω προκειμένου να μη χάσω τους παραπάνω, παντελώς αχρείαστους, τίτλους.

Η αξία μου ως γυναίκα, ως φίλη, ως σύντροφος, ως κόρη, ως αδερφή, ως άνθρωπος δεν καθορίζεται από αυτούς τους τίτλους· δεν τους χρειάζομαι.

Το τίμημα της παροδικής μοναξιάς είναι πολύ μικρότερο από τη διαρκή συναναστροφή με αυτούς που δεν σέβονται τα όριά σου και το ζωτικό σου χώρο. Ό,τι επιτρέπουμε θα συνεχίζεται επ’ άπειρον.

Όχι, απλά όχι. 😉

25/04/2015